HPV (Human Papillomavirus) virüsü, en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biri olup, kadınların genital bölgelerinde kondilom (siğil), vajina kanseri ve rahim ağzı kanserine yol açabilen yüzlerce tipi bulunan bir virüs türüdür. Vücudun çeşitli yerlerinde kondilom hücrelerinin çoğalmasına ve kansere neden olabilir. HPV virüsü vücuda girdikten sonraki iki ila üç ay içinde siğillerin oluşmasına yol açar. Siğiller en çok genital bölgede bulunurken, vücudun diğer bölgelerinde de ortaya çıkabilir. HPV'nin %80-90'ı vücudun savunma mekanizması tarafından yok edilir. HPV virüsünün kanser oluşturma süresi 10-15 yıl arasında değişir. Rahim ağzı kanserlerinin %99'unda HPV pozitiftir. HPV virüsü, erkeklerde penis, skrotum (testis torbası) ve anorektal (makat) kanserlerin nedenleri arasında sayılır. Oldukça yaygın görülen HPV virüsü hem kolay bulaşır hem de önemli sağlık sorunlarına neden olabilir. Yüzden fazla türü olan virüsün en yaygın türlerine karşı günümüzde aşılamalar yapılmaktadır.

HPV aşısını kullanmadaki ana amaç, rahim ağzı kanseri öncesi lezyonlar ile rahim ağzı kanserinin önlenmesidir. HPV'den koruyucu aşılar, HPV virüsüne yakalanmadan önce veya yakalandıktan hemen sonra kişilerin immün sistemlerini harekete geçirerek kanser oluşumunu önlemeyi hedefler. HPV enfeksiyonu kapmış kişilerde koruyucu bir aşı ya da kesin bir tedavi yöntemi maalesef şu an için mevcut değildir. Bu sebeple kanser veya kansere meyilli olma durumu ortaya çıktığında hastayı tedavi etmek için verilen terapötik (tedavi edici) aşılar halen bilim insanlarının çalışma alanları içerisindedir. Koruyucu nitelikteki HPV aşıları, virüs türü partiküller içeren fakat virüsün yaptığı etkiyi oluşturmadan yalnızca vücuttaki immün sistemini harekete geçirip kişinin uzun süre HPV virüsüne direnç göstermesini sağlayan aşılardır.

Merck firmasının geliştirdiği quadrivalan yani tip 16, tip 18, tip 6 ve tip 11 benzeri türlerine karşı geliştirilen HPV virüsü aşısının ticari ismi Gardasil'dir. Aşının uzun süreli kalıcı olabilmesi için bir defa yapıldıktan iki ve altı ay sonra tekrarlanması gerekmektedir. Üç doz enjekte edildikten sonra aşının etkinliği ömür boyu devam eder ve ilerleyen yıllarda doz tekrarı yani rapel gerekmez. Gardasil, 2006 Haziran ayında FDA onayı almış olup bu dönemden itibaren kullanıma sunulmuştur. Gardasil, 2007 Nisan ayı itibariyle ruhsat işlemlerini gerçekleştirip o tarihten itibaren Türkiye ilaç marketlerinde bulunmaktadır.

Bir diğer HPV Virüsü Aşısı ise Amerikan firması olan GlaxoSmithKline (GSK) tarafından üretilen Cervarix'dir. Cervarix, bivalan bir aşıdır ve HPV tip 16 ve tip 18'e benzer partiküller içerir. Cervarix, özellikle servikal kanser ve prekanser türlerini önlemeye yönelik geliştirilmiştir. Amerikan Gıda ve İlaç Teşkilatı (FDA), 2009 Ekim ayında Cervarix'in adölesan dönemden itibaren kullanılmasına onay vermiştir. Cervarix'in kullanımı ise, yeterli antikor titresini oluşturabilmesi için bir defa yapıldıktan bir ve altı ay sonra tekrar enjekte edilmesi gerekmektedir. Cervarix içinde dozlar bittikten sonra tekrar edilmesine gerek yoktur.

HPV Virüsü Aşısı gebelikte yapılamaz. Ancak emzirme döneminde yapılmasında bir sakınca görülmemiştir. Gebelikte yapılmamasının sebebi ise yeterli kanıt bulunmamasıdır. Teorik olarak bakıldığında her iki HPV Virüsü Aşısı da canlı virüs aşısı olmadığından dolayı tesadüfen gebelikte yapıldıklarında bile gebelik tahliyesi yani kürtaj önerilmez. Ancak gebelik izlemi yapılmalıdır. HPV virüsü aşısı yapıldığında gebelik olursa ikinci dozdan sonra antikor titresi artmaya başlar. HPV aşısının tek dozu yapıldıktan sonra gebelik olursa, ikinci ve üçüncü dozlar yapılmamalıdır ve doğum sonu beklenmelidir. Doğum sonrasında hiç aşı yapılmamış gibi üç doz yeniden yapılır. İki doz yapıldıktan sonra hamile kalınmış ise üçüncü doz doğumdan hemen sonra yapılmalıdır. Böylece üç doz da tamamlanmış olur ve üç dozun bir yıl içinde tamamlanması önemli olduğu unutulmamalıdır.